- Władze gminy wspierają właścicieli domów jednorodzinnych w przygotowaniach do przeprowadzenia termomodernizacji.
- Urząd Gminy we współpracy z adelphi research przeprowadził badanie społeczne wśród mieszkańców sztumskiego osiedla oraz 10 audytów energetycznych w domach jednorodzinnych.
- Dzięki podjętym działaniom na terenie jednego osiedla, udało się osiągnąć efekt kuli śnieżnej.
- Właściciele domów na osiedlu uzyskali prostą drogę do ubiegania się o dofinansowanie w ramach Krajowego Programu Czyste Powietrze, uruchomionego w sierpniu 2018 roku.
- Urząd nawiązał współpracę z Bankiem Ochrony Środowiska w celu ułatwienia dostępu do niskooprocentowanych pożyczek na termomdernizację dla właścicieli domów, którzy nie kwalifikują się do Krajowego Programu.
Jest bardzo duża szansa na uruchomienie inwestycji prywatnych na kwotę prawie 300 tysięcy złotych. W wyniku tych inwestycji odciążymy nasz klimat o 35 ton CO2 rocznie. Mieszkańcy łącznie co roku będą oszczędzali w sumie 23 tysiące złotych, co przyczyni się do zmniejszenia zjawiska ubóstwa energetycznego. Zwiększy się też efektywność energetyczna budynków: średnio zużycie energii spadnie o 47% w każdym z budynków. 35 ton CO2 mniej to tylko początek, planujemy robić spotkania z mieszkańcami w całej gminie. Michał Mroczkowski, Inspektor ds energetycznych Urzędu Miasta i Gminy w Sztumie
Na początku czerwca 2018 roku, polski rząd zadecydował o wprowadzeniu nowego, ogólnopolskiego Programu Czyste Powietrze, którego głównym celem jest poprawa efektywności energetycznej istniejących budynków mieszkalnych budownictwa jednorodzinnego poprzez ich gruntowną termomodernizację i wymianę źródeł ciepła, a w rezultacie zmniejszenie emisji pyłów i innych zanieczyszczeń do atmosfery. Skorzystać z Programu będą mogli właściciele domów istniejących, jak i nowobudowanych. Program będzie realizowany przez dziesięć lat, a łączne działania w jego ramach to kwota około 103 mld zł. Ministerstwo ocenia, że w ramach Programu, termomodernizacji poddanych zostanie nawet 4 mln domów w Polsce.
Programowi towarzyszy także kampania edukacyjno-szkoleniowa. Przeszkoleni eksperci mają poprowadzić w niemal 2500 gminach spotkania informacyjno-szkoleniowe na temat jakości powietrza i zagrożeń związanych z jego nadmiernym zanieczyszczeniem, ale ich głównym celem jest przekazanie informacji na temat szczegółów Programu oraz zachęcenie i przygotowanie właścicieli do pisania wniosków o dofinasowanie w ramach Programu.
Dzięki uczestnictwu w projekcie Polsko-niemiecka współpraca w zakresie rozwoju gospodarki niskoemisyjnej w miastach prowadzonego przez adelphi research we współpracy z Polską Siecią Energy Cites, Sztum podjął działania wspierające swoich mieszkańców w przeprowadzaniu termomodernizacji, jeszcze na kilka miesięcy przed pojawieniem się rządowego Programu. W okresie największego natężenia smogu, zimą 2018 roku na osiedlu liczącym około 50 domów jednorodzinnych przeprowadzonych zostało kilka działań, dzięki którym dziś dla mieszkańców tego miasta droga do aplikowania o środki jest zdecydownie łatwiejsza, a władze Sztumu mogą z czystym sumieniem stwierdzić, że robią wiele, by obniżać emisje.
Mamy pełną świadomość tego, jak wiele korzyści mogą odnieść nasi mieszkańcy, ale też my jako gmina dzięki termomodernizacji budynków prywatnych. Podniesienie jakości życia, dzięki wymianie pieca – duża część mieszkańców, to osoby starsze dla których dużym problemem jest chodzenie po węgiel do piwnicy. Ale także spore oszczędności energii, obniżenie rachunków za ogrzewanie, to tylko kilka najważniejszych zalet, które można wymienić.
Michał Mroczkowski,
Inspektor ds energetycznych Urzędu Miasta i Gminy w Sztumie
Podjęte działania, innowacyjne podejście:
- Wśród mieszkańców osiedla przeprowadzona została ankieta, która dostarczyła wiedzę na temat ogólnego stanu technicznego domów oraz stanu wiedzy, kompetencji i gotowości właścicieli domów do podjęcia termomodernizacji. Na podstawie badania powstał raport, dzięki któremu władze gminy dowiedziały się m.in, że wszystkie budynki ogrzewane są za pomocą indywidualnych systemów grzewczych, w ogromnej większości opartych o węgiel (80%), a wydatki na węgiel stanowią największą pozycję wśród miesięcznych rachunków. Mieszkańcy sztumskiego osiedla mimo dużego poziomu zaniepokojenia stanem środowiska i jakością powietrza mają umiarkowane poczucie wpływu na ten stan – tylko mniej niż połowa ma przekonanie, że ich indywidualne zachowania przekładają się na ogólny stan środowiska.
- Ankietowanych pytano również o chęć poddania swojego domu bezpłatnemu audytowi energetycznemu. Spośród właścicieli, którzy ją wyrazili, wybranych zostało do pilotażu 10 budynków, w tym jeden należący do parafii. Firma zajmująca się doradztwem energetycznym przeprowadziła w nich audyty energetyczne, dzięki czemu jak tylko pojawi się możliwość aplikowania o finansowanie z Programu Czyste Powietrze, ci właściciele będą gotowi do składania wniosków o dofinansowanie zarówno termomodernizacji jak i wymiany źródła ciepła.
Sztum może być przykładem dla innych miast i gmin w Polsce, w zakresie innowacyjnego podejścia w dążeniach do transformacji w stronę gospodarki niskoemisyjnej, a także, jak się okazuje dla miast w Niemczech. Miasto partnerskie Sztumu – Ritterhude, zainspirowane prężnymi działaniami swojego polskiego partnera, składa obecnie wnioski o dofinansowanie w ramach ogólnokrajowych programów poświęconych termomodernizacji i poprawy efektywności energetycznej budynków.
