Ubóstwo energetyczne występuje wtedy, gdy bardzo duża część naszych przychodów musi być przeznaczana na rachunki za ogrzewanie i prąd. W skrajnych przypadkach, ubóstwo energetyczne to niemożliwość opłacania tych rachunków, co prowadzić też może do wykluczenia energetycznego. Najprościej można powiedzieć – za raportem „Ubóstwo energetyczne a efektywność energetyczna” – że „ubóstwo energetyczne występuje wtedy, gdy utrzymanie w domu komfortowej temperatury stanowi dla nas problem, nie mamy środków, by opłacić rachunki za ogrzewanie, naprawić niedziałający system grzewczy lub zainstalować nowy; w domu czy mieszkaniu jest ciągle zimno i wilgotno, a my często z tego powodu chorujemy.” Rozwój energetyki obywatelskiej może pomóc w zwalczaniu ubóstwa energetycznego poprzez kierowanie środków na rzecz wsparcia najuboższych rodzin: na termomodernizację i instalacje mikro-OZE.