Głównym celem projektu „Generator Zielonej Energii” było przekonanie mieszkańców Bartoszyc o zasadności zachowań proekologicznych, o tym że systematyczne i efektywne oszczędzanie energii może przynieść znaczące korzyści dla pojedynczego gospodarstwa domowego, firmy i środowiska. Projekt otrzymał od firmy IKEA Polska 500 lamp LED w ramach podpisanej przez nią z Zielonym Instytutem umowy partnerskiej. Wartość darowizny to 11 145 zł. Pozostali partnerzy projektu to Fundacja Przestrzenie Dialogu świadcząca pomoc merytoryczną oraz zaplecze eksperckie i Fundacja Filokracja udzielająca wsparcia w dotarciu do lokalnych społeczności, do których kierowane były działania w ramach projektu.
Lampy LED zostały przekazane osobom i gospodarstwom domowym wybranym przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Bartoszycach oraz instytucjom podległym UM Bartoszyce w ramach jednostki samorządu terytorialnego:
- Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej,
- Szkole Podstawowej nr 3,
- Bibliotece Publicznej w Bartoszycach.
W ramach projektu Biblioteka Publiczna otrzymała 25 sztuk lamp LED. To zmobilizowało dyrektora biblioteki do wymiany wszystkich pozostałych standardowych żarowych źródeł światła na energooszczędne LED-owe. W sumie dokupionych zostało 26 lamp LED w oddziale dla dzieci i młodzieży Biblioteki. W opinii dyrektora: „Zasadnym jest dalsza wymiana oświetlenia jarzeniowego na LED-owe w tych pomieszczeniach, w których światło używane jest w sposób ciągły (wypożyczalnie, czytelnie, mediateka, korytarze), bo to stanowi blisko 89% wszystkich punktów oświetleniowych rozmieszczonych w tych pomieszczeniach i wówczas przełoży się to bezpośrednio na dalsze obniżenie kosztów i zużycie energii”. Wymiana wszystkich jarzeniówek na lampy LED to obniżenie zużycia energii o połowę – szacunkowo z poziomu 14400 W do poziomu 7700 W, co w okresie rocznym ma potencjał zaoszczędzenia ok. 15-20 tys. zł.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej otrzymał w ramach projektu 50 sztuk lamp LED. To umożliwiło wymianę połowy lamp żarowych na LED. Szkoła Podstawowa nr 3 otrzymała 50 sztuk lamp LED, co stanowiło połowę wszystkich żarówek wykorzystywanych w szkole. Także w tej instytucji spora część oświetlenia to oświetlenie jarzeniowe (w 20 pomieszczeniach szkoły znajduje się ok. 500 sztuk jarzeniówek), którego wymiana daje możliwości oszczędzania energii podobne do tych w bibliotece – także szacunkowe – rzędu ok. 20 tys. zł. rocznie.
W ramach projektu wsparte zostały osoby wskazane przez MOPS w Bartoszycach, których dotyczy problem ubóstwa energetycznego. Jak wskazują badania polskiego oddziału Europejskiej Sieci Przeciwdziałania Ubóstwu, program 500+ w najmniejszym stopniu zmniejsza poziom ubóstwa energetycznego – o 16%, w porównaniu do np. skrajnego ubóstwa dzieci – 94%. Wskazuje to na wagę działań samorządowych na rzecz eliminacji ubóstwa energetycznego. Z ankiety przeprowadzonej wśród osób wskazanych przez MOPS uzyskano poprawę sytuacji oświetleniowej u 6 z 7 rodzin, a w 4 z 7 z nich planowana jest wymiana pozostałych źródeł światła na lampy LED oraz energooszczędnego sprzętu gospodarstwa domowego. Podczas warsztatów w listopadzie 2016 roku przeanalizowano wspólnie z mieszkańcami rachunki za energię elektryczną, które wskazały, że oszczędności na rachunkach w porównaniu do sytuacji sprzed roku sięgały od 30 do 70 zł/mies. Zaoszczędzone środki, według deklaracji rodzin objętych projektem, będą zainwestowane w dalsze zakupy energooszczędnego sprzętu: oświetlenia i sprzętu AGD. W ramach szkolenia wyjaśniono, w jaki sposób można skorzystać z promocji „raty zero procent” w sklepach AGD, spłacając raty za nowy sprzęt oszczędnościami za niezużytą energię.
Mieszkańcom udostępniono także kalkulator energetyczny, dzięki któremu można oszacować kwoty oszczędności z wymiany żarówek tradycyjnych na energooszczędne LED. Wyliczenie jest dokonywane na podstawie średniej całkowitej ceny brutto 1 kilowatogodziny (kWh) płaconej przez konsumentów energii elektrycznej (w kalkulatorze można wpisać ręcznie dowolną kwotę, której wielkość znajduje się na rachunku za prąd lub można poznać u swojego dostawcy).
W ramach współpracy z Urzędem Miasta Słupsk, Zielony Instytut zaprosił do Bartoszyc „energetyka miejskiego” zatrudnionego w UM Słupsk. Energetyk przeprowadził szkolenie dla pracowników instytucji podległych burmistrzowi Bartoszyc na temat zarządzania energią: analizy rachunków za energię, zamówień mocy, mocy biernej itp. Zadaniem pracownika UM Słupsk jest bieżąca analiza zużycia energii elektrycznej i energii cieplnej w instytucjach podległych jednostce samorządu terytorialnego. Dzięki analizie rachunków za energię elektryczną i cieplną, UM Słupsk szacuje, że oszczędności tylko ze zmiany zamówień energii wyniosły ok 200 tys. zł/rok w przypadku energii elektrycznej oraz ok. 400 tys. zł/rok dla energii cieplnej. Kontynuacja współpracy między Bartoszycami, Słupskiem i innymi miastami będzie miała miejsce w ramach sieci „Progresywnych Prezydentów i Burmistrzów”, której jednym z celów jest wdrażanie inteligentnych rozwiązań energetycznych na poziomie lokalnym.
Rekomendacje dla miasta Bartoszyce wypracowane w trakcie realizacji projektu:
- negocjowanie z przedstawicielami Energa-Operator przyspieszenia wymiany liczników na inteligentne, umożliwiające bieżącą analizę zużycia energii w instytucjach publicznych oraz u użytkowników prywatnych,
- kluczowe jest powołanie „energetyka miejskiego”, którego zadaniem jest koordynacja działań na rzecz oszczędzania energii i podnoszenia efektywności energetycznej oraz stałe lokalne monitorowanie wydatków i podejmowanych działań miasta w obszarze energooszczędności; koszty zatrudnienia „energetyka miejskiego” stanowią niewielki procent korzyści przynoszonych dzięki obniżeniu miejskich rachunków za energię,
- wymiana oświetlenia na energooszczędne LEDowe powinna odbywać się stopniowo ze środków zaoszczędzonych na wcześniejszych wymianach, środki ze zmniejszonych rachunków powinny zostać wykorzystane na kolejne zakupy – np. energooszczędnego sprzętu AGD, komputerów itp.,
- włączenie do działań pro-oszczędnościowych i pro-efektywnościowych szkół np. w ramach projektu EURONET 50/50 max – program zapewnia, że zyski z oszczędności zostają w 50% w szkołach, zachęcając do dalszych działań, a edukacja uczennic i uczniów zwiększa świadomość ekologiczną wszystkich mieszkańców,
- bardzo ważne są także działania edukacyjne i informacyjne w mieście, których celem jest likwidacja ubóstwa energetycznego oraz obniżenie wysokich kosztów energii elektrycznej i cieplnej.